خاک بر سری تا کی؟
دوشنبه, ۷ تیر ۱۳۹۵، ۰۵:۱۸ ب.ظ
خطبۀ امام حسن مجتبی علیه السلام پس از شهادت امام الانبیاء سوی خاتمهم، حضرت ابوالحسن امیرالمؤمنین علی مرتضی علیه السلام:
الحاکم فی «المستدرَک»: حسن بن علی[علیهما السلام] هنگامی که علی[علیه السلام] به قتل[=شهادت] رسید برای مردم خطبه خواند. ستایش الهی را به جای آورد و بر وی ثنا نموده و سپس گفت[فرمود]:
لَقَدْ قُبِضَ فِی هَذِهِ اللَیْلَةِ رَجُلٌ لَا یَسْبِقُهُ
الاوَّلُونَ بِعَمَلٍ، وَ لَا یُدْرِکُهُ الاخِرُونَ.
وَ قَدْ کَانَ
رَسُولُ اللَهِ صَلَّی اللَهُ عَلَیْهِ وَ ءَالِهِ وَ سَلَّمَ یُعْطِیهِ
رَایَتَهُ، فَیُقَاتِلُ وَ جِبْرِیلُ عَنْ یَمِینِهِ وَ مِیکَآئِیلُ عَنْ
یَسَارِهِ، فَمَا یَرْجِعُ حَتَّی یَفْتَحُ اللَهُ عَلَیْهِ.وَ
مَا تَرَکَ عَلَی أَهْلِ الارْضِ صَفْرَآءَ وَ لَا بَیْضَآءَ إلَّا سَبْعَ
مِئَةِ دِرْهَـمٍ فَضُلَتْ مِنْ عَطَایَاهُ أَرَادَ أَنْ یَبْتَاعَ بِهَا
خَادِمًا لاِ هْلِهِ.
ثُمَّ قَالَ: أَیُّهَا النَّاسُ! مَنْ عَرَفَنِی فَقَدْ عَرَفَنِی؛ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْنِی فَأَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ، وَ أَنَا ابْنُ النَّبِیِّ، وَ أَنَا ابْنُ الْوَصِیِّ، وَ أَنَا ابْنُ الْبَشِیرِ، وَ أَنَا ابْنُ النَّذِیرِ، وَ أَنَا ابْنُ الدَّاعِی إلَی اللَهِ بِإذْنِهِ، وَ أَنَا ابْنُ السِّرَاجِ الْمُنِیرِ، وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَیْتِ الَّذِی کَانَ جِبْرِیلُ یَنْزِلُ إلَیْنَا وَ یَصْعَدُ مِنْ عِنْدِنَا، وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَیْتِ الَّذِی أَذْهَبَ اللَهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِیرًا، وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَیْتِ الَّذِی افْتَرَضَ اللَهُ مَوَدَّتَهُمْ عَلَی کُلِّ مُسْلِمٍ فَقَالَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لِنَبِیِّهِ صَلَّی اللَهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ: قُـل لَا ͠ أَسْـئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی' وَ مَن یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ و فِیهَا حُسْنًا؛ فَاقْتِرَافُ الْحَسَنَةِ مَوَدَّتُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ.
ثُمَّ قَالَ: أَیُّهَا النَّاسُ! مَنْ عَرَفَنِی فَقَدْ عَرَفَنِی؛ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْنِی فَأَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ، وَ أَنَا ابْنُ النَّبِیِّ، وَ أَنَا ابْنُ الْوَصِیِّ، وَ أَنَا ابْنُ الْبَشِیرِ، وَ أَنَا ابْنُ النَّذِیرِ، وَ أَنَا ابْنُ الدَّاعِی إلَی اللَهِ بِإذْنِهِ، وَ أَنَا ابْنُ السِّرَاجِ الْمُنِیرِ، وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَیْتِ الَّذِی کَانَ جِبْرِیلُ یَنْزِلُ إلَیْنَا وَ یَصْعَدُ مِنْ عِنْدِنَا، وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَیْتِ الَّذِی أَذْهَبَ اللَهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِیرًا، وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَیْتِ الَّذِی افْتَرَضَ اللَهُ مَوَدَّتَهُمْ عَلَی کُلِّ مُسْلِمٍ فَقَالَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لِنَبِیِّهِ صَلَّی اللَهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ: قُـل لَا ͠ أَسْـئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی' وَ مَن یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ و فِیهَا حُسْنًا؛ فَاقْتِرَافُ الْحَسَنَةِ مَوَدَّتُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
اینکه امام حسن نازنین در این خطبۀ حماسی فرموده اند حضرت علی(ع) مردی است که نه گذشتگان بر او سبقت گرفتند و نه بعدی ها به وی رسیدند، از اعتقادات شیعه است. از نگاه ما، امام علی از تمام آفریده های الهی اعم از انس و جن و در میان انسان ها از پیامبران و غیر پیامبران برتر است. به جز برادر مکرم ایشان حضرت محمد مصطفای علی دوست، که خب حکایت مبارک ایشان فرق می کند و هر چند اتحاد نفسانی بین این دو نور مبارک برقرار است، ولی صادر نخست و مخلوق اول حضرت حق، کسی جز محمد مصطفی(علیه و آله صلوات الله) نیست. مقام حضرت علی(ع) از همۀ پیغمبران اولوالعزم هم برتر و والاتر است. از سوی دیگر مقام حضرت علی(ع) بر اساس برخی احادیث، از بقیۀ امامان ما برتر است و از جهاتی، مقام همۀ امامان، مساوی هم است. اما در این شکی نیست که همۀ امامان شیعه از همۀ پیغمبران الهی، اولوالعزم و غیر اولوالعزم، برتر است و چه نعمتی بی نظیری که ما در زمان دین اسلام متولد شده و پیرو- ظاهری یا واقعی- امامان هدایت و نور و صفا هستیم.

مثل دیروزی بود که برخی از مردم و بزرگان درب خانۀ امام علی(ع) جمع شده بودند و امام حسن عزیز همه را امر به رفتن کردند که حال آقا خوب نیست:((( صعصعه نرفت. امام حسن باز تشریف آوردند و دیدند صعصعه مانده. امر به رفتن کرد. صعصعه آدم با معرفتی بود. اصلا مناسبات صعصعه که از شیعیان خالص بود با امام علی، خیلی بصیرت آموز و فراوان است. سلام خدا بر او باد. صعصعه امر مکرر امام حسن عزیز را شنید و می دانست که این امر، واجب الاطاعه است ولی پای رفتن نداشت. به امام فرمود به خدا زانویم حرکت نمی کند.... بعد قضایایی هست و به دیدار حضرت علی(ع)، شیر خدا که الآن در بستر است، می رود. از نکات علمی آن دیدار، حکایت برتر بودن مقام حضرت علی(ع) بر پیغمبران سابق مطرح می شود که حدیثش مفصل است و مشهور. او در تشییع جنازۀ مظلومانه و زهراوار حضرت علی علیه السلام هم حاضر بود و بس بی تاب. در یک قسمت از ماجرا، صعصعه دستی بر قلبش نهاد و با دست دیگر یک مشت خاک از قبر مطهر گرفت و بر سرش پاشید. از آن واقعه 1397 سال، یعنی تقریبا 14 قرن، است می گذرد و هنوز خاکی که از شهادت حضرت ابوتراب(ع) بر سر شیعه شده بر سرمان باقی است و بعدا با شهادت بقیۀ ائمه به ویژه امام حسین و نیز غیبت امام مهدی، خاک بر سری ما بیشتر شد که کمتر نشد:(( خدایا به حق فرق شکافتۀ مولا علی مرتضی، به دوران خاک بر سری ما خاتمه بده.
اینکه امام حسن نازنین در این خطبۀ حماسی فرموده اند حضرت علی(ع) مردی است که نه گذشتگان بر او سبقت گرفتند و نه بعدی ها به وی رسیدند، از اعتقادات شیعه است. از نگاه ما، امام علی از تمام آفریده های الهی اعم از انس و جن و در میان انسان ها از پیامبران و غیر پیامبران برتر است. به جز برادر مکرم ایشان حضرت محمد مصطفای علی دوست، که خب حکایت مبارک ایشان فرق می کند و هر چند اتحاد نفسانی بین این دو نور مبارک برقرار است، ولی صادر نخست و مخلوق اول حضرت حق، کسی جز محمد مصطفی(علیه و آله صلوات الله) نیست. مقام حضرت علی(ع) از همۀ پیغمبران اولوالعزم هم برتر و والاتر است. از سوی دیگر مقام حضرت علی(ع) بر اساس برخی احادیث، از بقیۀ امامان ما برتر است و از جهاتی، مقام همۀ امامان، مساوی هم است. اما در این شکی نیست که همۀ امامان شیعه از همۀ پیغمبران الهی، اولوالعزم و غیر اولوالعزم، برتر است و چه نعمتی بی نظیری که ما در زمان دین اسلام متولد شده و پیرو- ظاهری یا واقعی- امامان هدایت و نور و صفا هستیم.

۹۵/۰۴/۰۷