فیزیک دان اهل دل!
مرحوم زنده یاد دکتر عبدالعلی گویا، گویا اولین فیزیک دان هسته ای دوران معاصر کشور ماست. وی به گونه ای از شاگردان مرحوم شیخ! رجبعلی خیاط هم به شمار می رود. از ایشان آثار علمی یی در زمینه های فیزیک و برق و معارف و فضایل بر جای مانده است:
ـــــــــــــــــــــ
دکتر عبدالعلی گویا در سال 1300شمسی در شهرستان قم پا به عرص وجود نهاد. اما در همان سال‌های اول عمر، همراه خانواده به شهر کرمانشاه عزیمت کرد ور در آنجا رحل اقامت افکند. در این شهر بود که تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را به اتمام رسانید و در سال 1317 پس از اخذ گواهی دوره متوسطه (دیپلم) در رشته ریاضی، برای ادامه تحصیل راهی تهران گردید و به تحصیلات دوره عالی در رشته فیزیک و شیمی در دانشکده علوم دانشگاه تهران پرداخت.
در سال 1320 موفق به اخذ لیسانس در رشته فیزیک و شیمی شد و سپس برای تدریس به شهرستان همدان رفت و پس از سه سال تدریس در همدان، مجدداً به تهران بازگشته و ضمن تدریس در دبیرستان‌های تهران و چند دانشگاه و مدرسه عالی، در سال 1326 لیسانس حقوق در رشته قضایی را نیز کسب نمود.
در یکی از سال‌های بین 1326ـ1330 بود که عده‌ای از طلاب حوزه‌های علمیه قم جهت تحصیل علوم جدید به تهران آمدند و نظر به این که مؤلف در کنار تحصیلات عالی فیزیک، با قواعد و متون عربی و تاریخ اسلام و کتب و احادیث شیعه آشنا و مأیوس بودند، تقدیر چنان شد که برای تدریس به این طلاب انتخاب گردیده و اداره این کلاس را نیز که در محل ثابتی نبود به عهده داشته باشند.
در سال‌های 1332 الی 1339 در کلاس‌های فوق‌دیپلم ویژه‌ای، که در محل دانشسرای مقدماتی سابق در ابتدای دروازه دولت تشکیل می‌شد، به تدریس تاریخ ادیان (ملل و نحل) مشغول شد و در همین دوران بود که با تاریخ ادیان آسمانی نظیر یهود و نصارا و فرق مختلف اسلام و ... آشنایی کامل پیدا نمود. نیز ضمن این سال‌ها موفق به اخذ درجه فوق‌لیسانس در رشته فیزیک گردید و به دنبال آن در سال 1339 برای ادامه تحصیل، عازم فرانسه شد و پس از اخذ درجه دکترا در رشته «ریاضیات فیزیک» در سال 1342 به تهران بازگشت.
پس از بازگشت به تهران، در دانشگاه مشهد (در شهر مشهد) مشغول به تدریس در رشته فیزیک ـ در دانشکده‌های علوم و علوم پزشکی و تدریس هیأت و فیزیک در دانشکده الهیات گردید. روش ایشان در دانشکده الهیات به گونه‌ای بود که همواره سخن را از هیأت و فیزیک به بحث‌های مذهبی می‌کشانده که کاملا‌ً تازگی داشته و دانشجویان آن زمان دانشکدة الهیات ـ هر چند سال‌های زیادی از آن زمان گذشته است هنوز خاطرات خوش آن دوران را به یاد دارند.
در سال 1350، از طرف دانشگاه مشهد، برای تاسیس دانشکده علوم و چند دانشکده دیگر مأموریت یافت که به کرمانشاه (وطن اصلی خود) عزیمت نماید. و در واقع می‌بایست ایشان را موسس دانشگاه رازی دانست.پس از چهار سال که از تاسیس چند دانشکده و دو دبیرستان وابسته به آن گذشت، مجدداً به مشهد بازگشته و کمتر از یک سال نگذشته بود که به مدیریت دوره شبانه دانشگاه فردوسی مشهد منصوب و سپس به علت نامعلومی در بهمن ماه 1356 از کار برکنار گردید و بازنشسته شد.
در سال 1357 (پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران) از طرف مقام تولیت آستان قدس رضوی نظر به سوابق طولانی مذهبی که در تهران و مشهد و کرمانشاه داشت به مدیریت کتابخانه و موزه ملی ملک در تهران برگزیده شد و در این پست مشغول به کار گردید. ایشان نزدیک به پانزده سال در این سمت باقی ماند تا اینکه در آذر ماه سال 1373 بنا به درخواست خود که ناشی از عدم توانایی جسمی بود از این پست نیز کناره گرفت.
یکی از دوره‌‌های پراهمیت زندگانی ایشان، همین اقامت پانزده ساله در کتابخانه و موزه ملی ملک بود که باعث گردید در ادامه مطالعات فشرده و عمیق سنوات گذشته عمر، بار دیگر کتب بسیاری را در زمینه احادیث و اخبار اهل بیت(ع) و مکتب شیعه از نظر بگذراند و کتب فلسفی را نیز بر خلاف میل باطنی خود مورد مطالعه دقیق و امعان‌نظر مجدد قرار دهد و به آسانی برکتب خطی و نایاب در این زمینه دسترسی داشته باشد. این امر، خود از جهات بسیاری مکمل مطالعات گذشته و زمینه‌ای برای تألیفات آینده ایشان گردید تا اینکه در همین سال‌های اخیر تقریباً از سال 1360به بعد به دلایل و انگیزه‌های چندی، به خود اجازه داد که قلم به دست گرفته و نتیجه و ثمره 40 سال مطالعه و غور و تفکر در مکتب شیعه را در قالب کتاب‌هایی به جامعه شیعه تقدیم کند.
لذا ابتدا تصمیم بر تألیف یک دوره کتاب تحت عنوان دوره «معارف و عرفان معصومین(ع) طی دوازده مجلد گرفت و پس از اتمام آن به تدریج تا سال 1373 کتاب‌های دیگری که در اصل مکمل دوازده مجلد اولیه بوده، یکی پس از دیگری به رشته تحریر درآورد که همه پیرامون فضایل و مناقب و شناخت هرچه بیشتر انوار قدس الهی و بر مبنای مسأله «تولی و تبری» می‌باشد.
تالیفات دیگر
دکتر عبدالعلی گویا، در ایام تدریس در دانشگاه مشهد نیز موفق به تألیف شش جلد کتاب پیرامون فیزیک عالی در شاخه الکتریسیته و الکترونیک گردیده است که سه جلد آن در شمار انتشارات چاپخانه دانشگاه مشهد آمده و دو جلد دیگر آن با کوشش و سرمایه شخصی، اما به همان نحو در چاپخانه دانشگاه مشهد به چاپ رسیده است. جلد آخر (ششم) هم به دلایلی در همان زمان به چاپ نرسید. این تألیفات عبارتند از:
1ـ دوره کامل «الکتریسیته»، جلد اول: الکتریسیته ساکن و مغناطیس
2ـ دوره کامل «الکتریسیته»، جلد دوم: الکتریسیته جاری و متناوب
3ـ دوره کامل « الکتریسیته»، جلد سوم: لامپ‌ها حالت جامد و رادیو الکترونیک
4ـ دوره کامل حل‌المسائل الکتریسیته و آتمیستیک، جلد اول: الکترواستاتیک فیزیک جدید فیزیک اتمی
5ـ دوره کامل حل‌المسائل الکتریسیته و الکترونیک، جلد دوم: الکتریسیته جاری و متناوب
لازم است اشاره شود که تاکنون، دو مجلد از دوازده مجلد دوره کتاب‌های «معارف و عرفان معصومین(ع) تحت عناوین: «علی(ع) و فوج مُقتَحِم» و «علی(ع) و فوج فائزین» چاپ و منتشر شده و کتاب حاضر، «علی(ع) و المناقب» مجلد سوم از این دوره کتابهاست.
وی سرانجام در ظهر روز یکشنبه نهم مهر ماه 1374 چشم از این جهان فروبست و به سرای باقی شتافت.
منابع:
برگرفته از مقدمه کتاب «علی علیه‌السلام و المناقب» تألیف دکتر عبدالعلی گویا انتشارات زراره، تهران،
1379
نوشتار بالا را از سایت راسخون نقل کردم. این مطلب هم در مورد ایشان است.
سنگ آنتیک